Dossier Welvaart-Welzijn

Welvaart en Welzijn is door de raad aangewezen als een hoofdthema waar de raad de komende periode goed op in positie gebracht wil worden. Dit thema is gekoppeld aan het vraagstuk van de brede welvaart, balans privé en werk, ruimtegebrek, duurzaamheid, maatschappelijk verantwoord ondernemen en economische diversiteit. Op 16 november is een startbijeenkomst gehouden over Economische groei versus welzijn/leefbaarheid waar de raad in de gelegenheid wordt gesteld om aan te geven hoe het proces het beste kan worden ingericht. Centrale vraag was: Hoe kunnen wij samen met strategische partners aan de hand van strategische keuzes komen tot een economische ontwikkeling die een maximale bijdrage levert aan het vergroten van het welzijn van onze inwoners?’.

Bekijk het verslag en de presentatie van de startbijeenkomst op 16 november 2022.

Stand van zaken

Door het college en de organisatie zijn de nodige voorbereidingen voor het koersdocument van de nieuwe Economische Visie ter hand genomen dat aan de basis ligt van dit thema. Gestart is met een participatietraject, bestaande uit een aantal interviews en interactieve sessies met stakeholders, ondersteunt vanuit Buck Consultants. Op verzoek van de raad is naast vertegenwoordigers uit het onderwijs, ondernemers en de overheid ook nog gesproken met de omgeving (Quattro Helix). Op 19 april wordt een themabijeenkomst gehouden voor de raad over de Economische Visie. Het raadsvoorstel wordt in juni voorgelegd aan de raad.

Gestart is met een participatietraject, bestaande uit een aantal interviews en een drietal interactieve sessies met stakeholders, ondersteunt vanuit Buck Consultants. Op verzoek van de raad wordt naast vertegenwoordigers uit het onderwijs, ondernemers en de overheid nu ook nog gesproken met de omgeving (Quattro Helix). De raad ontvangt deze rapportage in het nieuwe jaar. Verder gaat de raad begin volgend jaar nadrukkelijk ook zelf in gesprek met bewoners en stakeholders uit de stad.

Toelichting

Hieronder vindt u een korte toelichting waar de nieuwe visie over gaat:

Internationaal (Sustainable Development Goals) en nationaal (Brede Welvaart) wordt erkend dat eenzijdige welvaartgroei vaak op gespannen staat met (de toename van) welzijn. In de nieuwe (inter)nationale standaards wordt niet gekozen voor welvaart of welzijn, maar voor een goede, nieuwe balans tussen welvaart en welzijn. Dit omdat welvaart een bijdrage levert aan welzijn. Ook in Venlo wordt onderkend dat de economische ontwikkeling die Venlo heeft doorgemaakt een keerzijde heeft. De analyse die in kader van de nieuwe economische visie is uitgevoerd toont aan dat de welvaartsgroei zich onvoldoende heeft vertaald in welzijn van de inwoners. Ondanks de economische groei scoort Venlo op diverse sociaal economisch indicatoren laag in vergelijking met andere steden. In de nieuwe economische visie die nu wordt opgesteld, wordt niet meer uitsluitend gekeken naar economische groei, maar wordt heel nadrukkelijk vanuit meer verschillende invalshoeken naar welvaart gekeken. Dat noemen we ‘brede welvaart’. Bij brede welvaart gaat het niet alleen om het vergroten van de (materiele) waarde, maar ook om het welzijn van mensen. Dat betekent dat er naast economische doelen, ook sociale en ecologische doelen worden nagestreefd, bijvoorbeeld gezondheid, onderwijs, milieu, werk-privé balans. Doel van de economische visie is dan ook niet het realiseren van welvaart, maar het bijdragen aan een bredere welvaart. Dit wordt vertaald in een aantal richtinggevende keuzes, met als primaire ambitie om te komen tot een zogenaamde waarde-switch: ‘from volume to value’. In de economische visie komt de focus meer te liggen op kennisontwikkeling en meer op bestaande dan op nieuwe werklocaties, bedrijven (mn MKB), infrastructuur, etc. Verduurzaming en stimulering van vernieuwing en maatschappelijke waarde, creatie door cross overs van onze speerpuntsectoren spelen hierin een belangrijke rol.

Vervolg

Na de gesprekken van de raad met de stad voert de raad het debat over die waardenshift.

Het gesprek met de stakeholders en de raad zoomt in op 2 vraagstukken:

1.    Vinden van de balans tussen welvaart en welzijn

Vraagstuk: hoe kunnen we samen met onze partners komen tot een economische ontwikkeling die maximaal bijdraagt aan het vergroten van het welzijn van onze inwoners?

Toelichting: economisch gaat het goed met Venlo, maar de welvaartsgroei heeft zich onvoldoende vertaald in het welzijn van onze inwoners. Ondanks de economische groei scoort Venlo op diverse sociaaleconomische indicatoren laag in vergelijking met andere steden.

2.    Vinden van de balans met de leefomgeving

Vraagstuk: Hoe kunnen we vanuit economie een bijdrage leveren aan de brede welvaartsgedachte oftewel het juiste evenwicht vinden tussen het economisch perspectief en de leefomgeving?

Toelichting: de komende jaren kunnen we voor wat betreft de ruimtelijk-economische ontwikkelingen in Venlo niet op dezelfde voet doorgaan als afgelopen jaren. Toch is behoud van voldoende werkgelegenheid noodzakelijk om brede welvaart te realiseren. Dit zet ons voor een aantal dilemma’s rondom milieu en maatschappij; demografische ontwikkeling staat op gespannen voet met versterking economie, welke kansen zien we voor maatschappelijk verantwoord ondernemen? Ruimteschaarste versus ruimtevraag nieuwe en gevestigde bedrijven etc.

Besluitvorming

De bevindingen van dit debat wordt verder uitgewerkt in het raadsvoorstel dat in Q2 2023 ter besluitvorming wordt voorgelegd aan de raad. 

Informatie

Wilt u meer weten over Brede Welvaart zie dan:

• Rapport SCP: eigentijdse ongelijkheid.
• Onderzoek Rabobank 14 maart 2023: veronderstelde welvaartskloof tussen stad en platteland geen verklaring voor negatieve sentimenten.                           
  Meer dan de regio waar mensen wonen, gaat het vooral om de sociaaleconomische groep waartoe mensen behoren. Vooral mensen zonder vaste baan en mensen met een gezondheidsbeperking ervaren over het algemeen minder brede welvaart en zijn bovendien negatiever gestemd over de richting die Nederland opgaat. 

• Artikel NRC 6 maart 2023. In het Nederlandse klassenstelsel doen ook je naam en uiterlijk ertoe.
  Onderzoek Rutte IV versmalt ongelijkheid te veel tot iets economisch, schrijft het SCP. Ook je netwerk, leefstijl, gezondheid en zelfs je voornaam en uiterlijk dragen bij aan je kansen in het leven.
  

• Platfom 31 Trendtalk 'veerkrachtige economie'.
• Toelichting Joks Janssen, praktijkhoogleraar Brede Welvaart. Wat is Brede Welvaart en hoe kan een gemeente daar op sturen.
• Rapportage Rabobank over de lage brede welvaart in Venlo.
• Regionale monitor Brede Welvaart (CBS).
• Artikel in VNG Magazine. De menselijke maat: Nieuw kompas voor brede welvaart
• Atlas van Afgehaakt Nederland:  in de atlas van afgehaakt Nederland verkennen René Cuperus en Josse de Voogd  hoe maatschappelijke verschillen tussen mensen neerslaan op de electorale kaart van Nederland.
• Brede Welvaartsindicator (Universiteit Utrecht).
• Centraal Planbureau over Brede welvaart.
• Rabobank Onderzoek: Ondernemend naar brede welvaart.
• Boek Open Universiteit: Brede welvaart in Limburg, de kunst van richting te veranderen.
• Nieuws CBS over Regionale Brede Welvaart (5-12-2022).

Data en informatiebronnen

In onderstaande tabel zijn verschillende bronnen te vinden met data die te maken hebben met het topic 'brede welvaart' . In de beschrijving zijn de indicatoren te zien welke betrekking hebben op dit hoofdthema.

Contactmogelijkheden